Pojawienie się potężnych generatorów tekstu i obrazu AI wywołało debatę na temat przyszłości kreatywności. Czy maszyny, które potrafią pisać wiersze i malować obrazy, oznaczają koniec ludzkiej twórczości? W edukacji powinniśmy postrzegać to zjawisko jako szansę. AI nie musi zastępować kreatywności – może ją inspirować, wzmacniać i przyspieszać.

Najistotniejsze informacje:

• AI należy traktować jako partnera do burzy mózgów, a nie wykonawcę gotowego dzieła.

• Generatory obrazów mogą służyć jako nieskończone źródło inspiracji wizualnej.

• Modele językowe mogą pomóc uczniom przełamać blokadę pisarską.

• Kluczem jest proces twórczy i rola człowieka w kierowaniu, selekcji i modyfikacji pomysłów AI.

• Umiejętność kreatywnej współpracy z AI (co-creation) staje się nową, ważną kompetencją.

Problem: Blokada twórcza i strach przed pustą kartką

Wielu uczniów ma problem z rozpoczęciem kreatywnego zadania. Pusta kartka papieru lub migający kursor potrafią paraliżować. Uczniowie boją się, że ich pomysł nie będzie wystarczająco dobry. Rozwiązaniem jest użycie AI jako generatora pomysłów i punktu wyjścia. Zamiast tworzyć coś z niczego, uczeń może poprosić AI o pięć różnych pomysłów na opowiadanie, a następnie wybrać i rozwinąć ten, który najbardziej mu się podoba. AI obniża próg wejścia i pomaga postawić pierwszy krok.

Praktyczne ćwiczenia na rozwijanie kreatywności z AI

1. Współpraca literacka z AI

• Dokończ historię: Nauczyciel lub uczeń pisze pierwszy akapit opowiadania, a następnie prosi AI o napisanie kolejnego. Później uczeń znowu przejmuje pałeczkę. Taka "literacka ping-pong" to świetne ćwiczenie na elastyczność myślenia.
• Generator postaci: Uczniowie mają problem z wymyśleniem ciekawej postaci? AI może ją dla nich stworzyć. Prompt: Stwórz opis postaci do opowiadania fantasy: jest to młody elf, który w przeciwieństwie do innych elfów boi się lasu. Opisz jego wygląd, charakter i największe marzenie.

2. Inspiracje wizualne z generatorami obrazów

Generatory takie jak Midjourney, DALL-E czy Canva Magic Media mogą być potężnym źródłem inspiracji.

• Ilustracja do wiersza: Uczniowie czytają wiersz, a następnie próbują za pomocą promptu stworzyć obraz, który oddaje jego nastrój. To uczy ich przekładania języka poetyckiego na wizualny.
• Kreatywne "co by było, gdyby?": Poproś uczniów o wygenerowanie obrazów na abstrakcyjne tematy, np. "Jak wyglądałby Kraków zaprojektowany przez Gaudiego?" lub "Robot grający na skrzypcach w stylu Van Gogha".

3. Burza mózgów i mapy myśli

AI jest doskonałym narzędziem do generowania luźnych skojarzeń i pomysłów, które mogą być punktem wyjścia do większego projektu.

Prompt: Przygotowuję projekt artystyczny na temat "samotność w wielkim mieście". Podaj mi 10 różnych metafor wizualnych i symboli, które mógłbym wykorzystać.

Kluczowa rola człowieka

W każdym z tych ćwiczeń najważniejsza jest rola ucznia. AI dostarcza surowych pomysłów, ale to człowiek decyduje, które z nich są wartościowe, jak je połączyć, zmodyfikować i nadać im ostateczny, unikalny kształt. Uczymy w ten sposób, że kreatywność to nie tylko wymyślanie, ale także kuratorstwo, edycja i krytyczna selekcja. Umiejętne pisanie promptów staje się formą artystycznej ekspresji.

Zamiast obawiać się, że AI odbierze uczniom kreatywność, pokażmy im, jak używać go jako najpotężniejszego na świecie szkicownika i źródła inspiracji. To przygotuje ich do przyszłości, w której współpraca człowieka z maszyną będzie normą w każdej dziedzinie twórczej.